Yanditswe na MUTABAZI Fidele
Kuwa 20 Nyakanga 2020
Urukingo rwa mbere rumaze kugaragara rwa coronavirus rwakozwe na Kaminuza ya Oxford yo mu Bwongereza rugaragaza ko nta kibazo na kimwe ruteza kandi rufasha ubwirinzi bw’umubiri wa muntu mu kwirwanaho.
Uru rukingo rumaze kugeragezwa ku bantu 1,077. Aho byagaragaye ko kuruterwa byatumye abantu barutewe biremamo ubwirinzi (antibodies) n’uturemangingo rwa ‘T-cells’ dushobora kurwanya coronavirus kukigereranyo kiza.
Kugeza ubu, ubu bushakashatsi buratanga icyizere kinshi cyane, ariko haracyari kare cyane kumenya niba ibi bihagije ngo bitange ubwirinzi bw’iyi virusi ya colona.
Ubu hari gukorwa andi magerageza atandukanye ari gukorerwa ku bantu benshi cyane kurusha iki kigereranyo cyari cyarafashwe.
Leta y’Ubwongereza yamaze gutumiza uducupa miliyoni 100 tw’urwo rukingo mu buryo bwihuse cyane.

Uru rukingo ‘ChAdOx1 nCoV-19’ ruri gukorwa ku byihuse cyane ku kigero kitari cyarigeze kibaho na mbere hakorwa izindi nkingo.
Rukozwe muri virusi yakorewe muri ‘ laboratoire’ itera ibicurane mu nguge.
Uru rukingo rwarahindaguwe cyane, mbere na mbere kugira ngo rudateza ubwandu mu bantu, ariko nanone no kugira ngo ruse na coronavirus.
Abahanga muri siyansi bakoze ibi, bifashishije bimwe mu bigize coronavirus bizwi nka ‘spike protein’, iki kikaba ari igikoresho cy’ingenzi ikoresha mu kugaba igitero ku turemangingo twacu , muri uru rukingo barimo gukora.
Bivuze ko uru rukingo rusa na coronavirus nyirizina, noneho ubwirinzi bw’umubiri bukitoza uburyo bwo kuyirwanya byihuse.